Skip to main content

Теориясы: Дискриминант арқылы түбірлерді табу

Тапсырма

Квадрат теңдеудің түбірін табыңыз:

\(\displaystyle 15x^2-11x+2=0\)

\(\displaystyle x_1=\)
\frac{1}{3}
\(\displaystyle x_2=\)
\frac{2}{5}
Шешім

Ережені қолданайық

Правило

Квадрат теңдеудің түбірі

\(\displaystyle \color{blue}{ a}X^2+\color{green}{ b}X+\color{red}{ c}=0\)

\(\displaystyle {\rm D}=\color{green}{ b}^2-4\color{blue}{ a}\color{red}{ c}\)

\(\displaystyle x_1=\frac{-\color{green}{ b}+\sqrt{D}}{2\color{blue}{ a}}\)

\(\displaystyle x_1=\frac{-\color{green}{ b}-\sqrt{D}}{2\color{blue}{ a}}\)

теңдеуді оның коэффициенттерін бөліп алу арқылы жазайық:

\(\displaystyle \color{blue}{ 15}x^2\color{green}{ -11}x+\color{red}{ 2}=0{\small . }\)

Сонда  \(\displaystyle \color{blue}{ a}=\color{blue}{ 15}, \color{green}{ b}=\color{green}{ -11}, \color{red}{ c}=\color{red}{ 2}{\small .} \)

Дискриминантты есептеу үшін формуланы қолданайық:

\(\displaystyle {\rm D}=\color{green}{ b}^2-4\color{blue}{ a}\color{red}{ c}{\small .}\)

Сондықтан

\(\displaystyle {\rm D}= (\color{green}{ -11})^2-4\cdot \color{blue}{ 15}\cdot \color{red}{ 2}=121-120=1\)
және
\(\displaystyle \sqrt{\rm D}=\sqrt{ 1}=1{\small .} \)

Демек, теңдеудің түбірлері мыналарға тең

\(\displaystyle x_1=\frac{-(-11)+\sqrt{1}}{30}=\frac{11+1}{ 30 }=\frac{ 12}{ 30 }=\frac{ 2}{ 5 }{\small ,}\)

\(\displaystyle x_2=\frac{-(-11)-\sqrt{1}}{30}=\frac{11-1}{ 30 }=\frac{ 10}{ 30 }=\frac{ 1}{ 3}{\small .}\)


Жауабы: \(\displaystyle x_1=\frac{2}{5}{\small ,} \, x_2=\frac{1}{3}{\small .} \)