Skip to main content

Теориясы: 02 n-ші мүшеге арналған формуланы қолданудың әртүрлі жағдайлары

Тапсырма

Егер

\(\displaystyle a_3 = 1{ \small ,}\, a_{19} = 9{\small }\) болса,

арифметикалық прогрессияның \(\displaystyle a_{ \small }\) екінші мүшесін табыңыз

\(\displaystyle a_2=\)
0,5
Шешім

Арифметикалық прогрессияның n-ші мүшесінің формуласын қолданайық

Правило

Арифметикалық прогрессияның \(\displaystyle n \)-ші мүшесінің формуласы 

\(\displaystyle a_\color{red}{ n}=a_1+d(\color{red}{ n}-1){ \small ,} \) мұндағы \(\displaystyle \color{red}{n}\)– прогрессиядағы элемент нөмірі.

 \(\displaystyle a_3 \) және  \(\displaystyle a_{19}{\small } \) жазамыз

\(\displaystyle a_3 = a_1 + 2d\) және  \(\displaystyle a_{19} = a_1 + 18d{\small .}\)

\(\displaystyle a_3=1 \) және \(\displaystyle a_{19}=9{ \small } \) болғандықтан, ауыстырып, сызықтық теңдеулер жүйесін аламыз

\(\displaystyle \left\{\begin{aligned} a_1 + 2d=1{ \small ,}\\a_1 + 18d=9{\small .}\end{aligned}\right.\)

Оны ауыстыру әдісімен шешеміз.

Бірінші теңдеуден \(\displaystyle a_1{\small } \) өрнектейік:

\(\displaystyle a_1=1-2d{\small .} \)

Екінші теңдеуге ауыстыра отырып, аламыз:

\(\displaystyle (1-2d)+18d=9{ \small ,}\)

\(\displaystyle 1-2d+18d=9{ \small ,}\)

\(\displaystyle -2d+18d=9-1{ \small ,}\)

\(\displaystyle 16d = 8{ \small ,}\)

\(\displaystyle d = \frac{ 1}{ 2 }{\small .}\)

 \(\displaystyle a_1=1-2d{ \small }\) болса, онда

\(\displaystyle a_1=1-2\cdot \frac{ 1}{ 2 }{\small ,} \)

\(\displaystyle a_1=0{\small .} \)

Енді \(\displaystyle a_1 \) және \(\displaystyle d{ \small } \) біле отырып\(\displaystyle a_2{\small } \) табамыз

\(\displaystyle a_2=a_1+d{ \small ,} \)

\(\displaystyle a_2=0+ \frac{ 1}{ 2 }{ \small ,}\)

\(\displaystyle a_2=\frac{ 1}{ 2 }{\small .} \)

Жауабы: \(\displaystyle \frac{ 1}{ 2 }{\small .}\)