Skip to main content

Теориясы: Дискриминант және квадрат теңдеудің түбірлері

Тапсырма

Квадрат теңдеудің жалғыз (екі сәйкес) шешімі болатын \(\displaystyle c{ \small }\) параметрінің мәнін табыңыз

\(\displaystyle 3x^2-4x+c=0\)

\(\displaystyle c=\)
\frac{4}{3}
Шешім

Осы теңдеудегі коэффициенттерді бөліп көрсетейік:

\(\displaystyle 3x^2-4x+c=\color{blue}{ 3}x^2\color{green}{ -4}x+\color{red}{ c}{\small . }\)

Яғни, \(\displaystyle \color{blue}{ a}=\color{blue}{ 3}, \color{green}{ b}=\color{green}{ -4}{ \small ,}\) ал үшінші \(\displaystyle \color{red}{ c}\) коэффициенті ретінде параметр \(\displaystyle c{\small } \) параметрі жүреді.

Ережені қолданайық. 

Правило

Квадрат теңдеудің шешімдерінің саны

 \(\displaystyle aX^2+bX+c=0\) теңдеуі

  • екі шешімі бар, егер  \(\displaystyle {\rm D}>0{\small }\) болса;
  • бір шешімі бар (екі сәйкес шешім), егер  \(\displaystyle {\rm D}= 0{\small }\) болса;
  • шешімдері жоқ, егер  \(\displaystyle {\rm D}<0{\small }\) болса.

Теңдеудің бір шешімі болуы керек болғандықтан, онда \(\displaystyle {\rm D}\) дискриминанты нөлге тең болуы керек дегенді білдіреді.

Себебі формула бойынша

\(\displaystyle {\rm D}=\color{green}{ b}^2-4\color{blue}{ a}\color{red}{ c}{ \small } \) болғандықтан,

келесіні аламыз:

\(\displaystyle {\rm D}= \left(\color{green}{ -4}\right)^2-4\cdot \color{blue}{ 3}\cdot \color{red}{ c}=0{\small ; } \)

\(\displaystyle 16-12c=0{\small ; } \)

\(\displaystyle -12c=-16{\small ; } \)

\(\displaystyle c=\left(-16\right):\left(-12\right){\small ; } \)

\(\displaystyle c=\frac{ 16}{12}{\small ; } \)

\(\displaystyle c=\frac{ 4}{3} {\small .}\)

Жауабы: \(\displaystyle \frac{ 4}{3} {\small .} \)