| Квадрат теңдеу | \(\displaystyle \frac{4}{5}x^2-3x-\frac{1}{4}=0\) | \(\displaystyle \frac{81}{4}x^2+12x+\frac{16}{9}=0\) | \(\displaystyle -\frac{1}{2}x^2+\frac{2}{3}x-\frac{1}{3}=0\) |
| Дискриминант | \(\displaystyle {\rm D}=\) | \(\displaystyle {\rm D}=\) | \(\displaystyle {\rm D}=\) |
| Шешімдер саны |
Теңдеулердің әрқайсысында дискриминанттарды ретімен есептеп, олардың мәні бойынша шешімдер санын анықтаймыз.
Теңдеуді оның коэффициенттерін нақты бөліп алып, қайта жазайық:
\(\displaystyle \frac{4}{5}x^2-3x-\frac{1}{4}=\color{blue}{ \frac{4}{5}}x^2\color{green}{ -3}x\color{red}{ -\frac{1}{4}}{\small . }\)
Сонда \(\displaystyle \color{blue}{ a}=\color{blue}{\frac{4}{5}}, \color{green}{ b}=\color{green}{ -3}, \color{red}{ c}=\color{red}{ -\frac{1}{4}}{\small .} \)
Дискриминантты есептеу формуласын қолданайық.
Квадрат теңдеудің дискриминанты
\(\displaystyle \color{blue}{ a}X^2+\color{green}{ b}X+\color{red}{ c}=0\)
\(\displaystyle {\rm D}=\color{green}{ b}^2-4\color{blue}{ a}\color{red}{ c}{\small .}\).
Сонда
\(\displaystyle {\rm D}= (\color{green}{ -3})^2-4\cdot \color{blue}{ \frac{4}{5}}\cdot \left(\color{red}{ -\frac{1}{4}}\right)=9+\frac{ 4}{5}=\frac{ 49}{5}{\small .}\)
Әрі қарай, ережені қолдана отырып, квадрат теңдеудің шешімдерінің санын анықтаймыз.
Квадрат теңдеудің шешімдерінің саны
\(\displaystyle aX^2+bX+c=0\) теңдеуі
- екі шешімі бар, егер \(\displaystyle {\rm D}>0{\small }\) болса;
- бір шешімі бар (екі сәйкес шешім), егер \(\displaystyle {\rm D}= 0{\small }\) болса;
- шешімдері жоқ, егер \(\displaystyle {\rm D}<0{\small }\) болса.
Демек, \(\displaystyle {\rm D}=\frac{ 49}{5}>0{ \small ,} \) болғандықтан, онда теңдеудің екі шешімі бар.
Теңдеуді оның коэффициенттерін нақты бөліп алып, қайта жазайық:
\(\displaystyle \frac{81}{4}x^2+12x+\frac{16}{9}=\color{blue}{ \frac{81}{4}}x^2+\color{green}{ 12}x+\color{red}{ \frac{16}{9}}{\small . }\)
Сонда \(\displaystyle \color{blue}{ a}=\color{blue}{ \frac{81}{4}}, \color{green}{ b}=\color{green}{ 12}, \color{red}{ c}=\color{red}{ \frac{16}{9}}{\small .} \)
Дискриминантты есептеу формуласын қолданайық.
Квадрат теңдеудің дискриминанты
\(\displaystyle \color{blue}{ a}X^2+\color{green}{ b}X+\color{red}{ c}=0\)
\(\displaystyle {\rm D}=\color{green}{ b}^2-4\color{blue}{ a}\color{red}{ c}{\small .}\)
Сонда
\(\displaystyle {\rm D}= \color{green}{ 12}^2-4\cdot \color{blue}{ \frac{81}{4}}\cdot \color{red}{ \frac{16}{9}}=144-144=0{\small .}\)
Әрі қарай, ережені қолдана отырып, квадрат теңдеудің шешімдерінің санын анықтаймыз.
Квадрат теңдеудің шешімдерінің саны
\(\displaystyle aX^2+bX+c=0\) теңдеуі
- екі шешімі бар, егер \(\displaystyle {\rm D}>0{\small }\) болса;
- бір шешімі бар (екі сәйкес шешім), егер \(\displaystyle {\rm D}= 0{\small }\) болса;
- шешімдері жоқ, егер \(\displaystyle {\rm D}<0{\small }\) болса.
Демек, \(\displaystyle {\rm D}=0{ \small ,} \) болғандықтан, онда теңдеудің бір шешімі бар (екі сәйкес шешім).
Теңдеуді оның коэффициенттерін нақты бөліп алып, қайта жазайық:
\(\displaystyle -\frac{1}{2}x^2+\frac{2}{3}x-\frac{1}{3}=\color{blue}{ -\frac{1}{2}}x^2+\color{green}{ \frac{2}{3}}x\color{red}{ -\frac{1}{3}}{\small . }\)
Сонда \(\displaystyle \color{blue}{ a}=\color{blue}{ -\frac{1}{2}}, \color{green}{ b}=\color{green}{ \frac{2}{3}}, \color{red}{ c}=\color{red}{ -\frac{1}{3}}{\small .} \)
Дискриминантты есептеу формуласын қолданайық.
Квадрат теңдеудің дискриминанты
\(\displaystyle \color{blue}{ a}X^2+\color{green}{ b}X+\color{red}{ c}=0\)
\(\displaystyle {\rm D}=\color{green}{ b}^2-4\color{blue}{ a}\color{red}{ c}{\small .}\)
Сонда
\(\displaystyle {\rm D}= \left(\color{green}{ \frac{2}{3}}\right)^2-4\cdot \left(\color{blue}{ -\frac{1}{2}}\right)\cdot \left(\color{red}{ -\frac{1}{3}}\right)=\frac{4}{9}-\frac{2}{3}=\frac{4-6}{9}=-\frac{2}{9}{\small .}\)
Әрі қарай, ережені қолдана отырып, квадрат теңдеудің шешімдерінің санын анықтаймыз.
Квадрат теңдеудің шешімдерінің саны
\(\displaystyle aX^2+bX+c=0\) теңдеуі
- екі шешімі бар, егер \(\displaystyle {\rm D}>0{\small }\) болса;
- бір шешімі бар (екі сәйкес шешім), егер \(\displaystyle {\rm D}= 0{\small }\) болса;
- шешімдері жоқ, егер \(\displaystyle {\rm D}<0{\small }\) болса.
Демек, \(\displaystyle {\rm D}=-\frac{2}{9}<0{ \small ,} \)болғандықтан, онда теңдеудің шешімдері жоқ.