Skip to main content

Теориясы: Теңсіздікті санға көбейту

Тапсырма

 \(\displaystyle a,\, b\) сандары үшін келесі белгілі

\(\displaystyle a>b{\small .}\)

Дұрыс теңсіздік таңбаларын таңдаңыз:

\(\displaystyle 3a\)\(\displaystyle 3b\)

\(\displaystyle -10a\)\(\displaystyle -10b\)

Шешім

Правило

1. Егер теңсіздіктің екі бөлігін бірдей оң санға көбейтсе, онда теңсіздік таңбасы өзгермейді, яғни

егер  \(\displaystyle \color{blue}{ a}>\color{green}{ b} \) және \(\displaystyle \color{red}{ c}>0{\small } \) болса,

онда \(\displaystyle \color{red}{ c}\cdot \color{blue}{ a}>\color{red}{ c}\cdot \color{green}{ b} {\small .}\)


2. Егер теңсіздіктің екі бөлігін де бірдей теріс санға көбейтсе, онда теңсіздік таңбасы қарама-қарсыға өзгереді, яғни

егер  \(\displaystyle \color{blue}{ a}>\color{green}{ b} \) және     \(\displaystyle \color{red}{ c}<0{\small } \) болса,

онда \(\displaystyle \color{red}{ c}\cdot \color{blue}{ a}<\color{red}{ c}\cdot \color{green}{ b} {\small .}\)

Бізге \(\displaystyle a>b{\small , } \) оң санына көбейтілетін \(\displaystyle 3>0{\small }\) теңсіздігі берілген. Сонда ережеге сәйкес теңсіздік таңбасы өзгермейді және келесіні аламыз:

\(\displaystyle \color{blue}{ a}>\color{green}{ b}\) теңсізідігін \(\displaystyle \color{red}{ 3}{\small }\) көбейтеміз, 

\(\displaystyle \color{blue}{ a}\cdot \color{red}{ 3}>\color{green}{ b}\cdot \color{red}{ 3}{\small ,}\)

\(\displaystyle \color{red}{ 3}\color{blue}{ a}>\color{red}{ 3}\color{green}{ b}{\small . } \)

Әрі қарай \(\displaystyle a>b \) теңсіздігі \(\displaystyle -10<0{\small }\) теріс санына көбейтіледі.  Бұл жағдайда теңсіздік таңбасы қарама-қарсыға өзгереді:

\(\displaystyle \color{blue}{ a}>\color{green}{ b} \) теңсізідігін \(\displaystyle \color{red}{ -10}{\small }\) көбейтеміз, 

\(\displaystyle \color{blue}{ a}\cdot (\color{red}{ -10})<\color{green}{ b}\cdot (\color{red}{ -10}){\small ,}\)

\(\displaystyle \color{red}{ -10}\color{blue}{ a}<\color{red}{ -10}\color{green}{ b}{\small . } \)


Жауабы: \(\displaystyle 3a>3b \) және  ​​​​​​​ \(\displaystyle -10a<-10b{\small . } \)