Skip to main content

Теориясы: Көбейткіштерге жіктеу және екінші дәрежелі қысқаша көбейту формулалары

Тапсырма

Қысқаша көбейту формулаларын қолдана отырып, көпмүшені көбейткіштерге жіктеңіз:

\(\displaystyle (2x^{\,2})^2-(x^{\, 2}+5^2)^2=\big(\)
x-5
\(\displaystyle \big)\big(\)
x+5
\(\displaystyle \big)\big(\)
3x^2+25
\(\displaystyle \big)\)
Шешім

Квадраттар айырмасының формуласын қолданайық:

Правило

Квадраттар айырмасы

Кез-келген \(\displaystyle a, b\)  сандары үшін төмендегілер дұрыс

\(\displaystyle a^{\,2}-b^{\,2}=(a+b\,)(a-b\,).\)

Келесіні аламыз:

\(\displaystyle \left(2x^{\,2}\right)^2-\left(x^{\, 2}+5^2\right)^2=\left(2x^{\,2}-(x^{\,2}+5^2)\right)\left(2x^{\,2}+x^{\,2}+5^2\right){\small . }\)

Жақшаларды ашып, ұқсастарын келтіру арқылы өрнекті ықшамдайық:

\(\displaystyle \begin{aligned}\left(2x^{\,2}-(x^{\,2}+5^2)\right)\left(2x^{\,2}+x^{\,2}+5^2\right)&=\left(2x^{\,2}-x^{\,2}-5^2\right)\left(2x^{\,2}+x^{\,2}+5^2\right)=\\&=\left(x^{\,2}-25\right)\left(3x^{\,2}+25\right){\small . } \end{aligned}\)

 

\(\displaystyle \left(x^{\,2}-25\right) \) өрнегіне квадраттар айырмасының формуласын қайта қолданайық.

Бұл өрнекті квадраттар айырмасы түрінде қайта жазайық:

\(\displaystyle x^{\,2}-25=x^{\,2}-5^2{\small . } \)

Квадраттар айырмасының формуласын қайтадан қолдану арқылы, келесіні аламыз:

\(\displaystyle \left(x^{\,2}-25\right)\left(3x^{\,2}+25\right)=\left(x^{\,2}-5^2\right)\left(3x^{\,2}+25\right)=(x+5)(x-5)\left(3x^{\,2}+25\right){\small . }\)

 

Осылайша,

\(\displaystyle \left(2x^{\,2}\right)^2-\left(x^{\, 2}+5^2\right)^2=(x+5)(x-5)\left(3x^{\,2}+25\right){\small . }\)


Жауабы: \(\displaystyle (x+5)(x-5)\left(3x^{\,2}+25\right){\small . }\)