Skip to main content

Теориясы: Артық мөлшерден асып кету және арылту

Тапсырма

Орал-Астана пойыздарының кестесі және билеттердің құны кестеде көрсетілген.

Пойыз нөмірі

Жөнелту уақыты

Келу уақыты (келесі күні)

Билет құны
(тг.)

\(\displaystyle 1\)\(\displaystyle 13{:}10\)\(\displaystyle 01{:}45\)\(\displaystyle 1157\)
\(\displaystyle 2\)\(\displaystyle 16{:}50\)\(\displaystyle 04{:}35\)\(\displaystyle 1678\)
\(\displaystyle 3\)\(\displaystyle 17{:}38\)\(\displaystyle 05{:}54\)\(\displaystyle 1678\)
\(\displaystyle 4\)\(\displaystyle 19{:}20\)\(\displaystyle 08{:}08\)\(\displaystyle 1157\)
\(\displaystyle 5\)\(\displaystyle 19{:}39\)\(\displaystyle 08{:}01\)\(\displaystyle 1157\)
\(\displaystyle 6\)\(\displaystyle 22{:}08\)\(\displaystyle 09{:}27\)\(\displaystyle 1678\)
\(\displaystyle 7\)\(\displaystyle 22{:}16\)\(\displaystyle 09{:}42\)\(\displaystyle 1157\)

Қайратқа Оралдан Астанаға пойызбен жету қажет. Бұл ретте оған Астанаға \(\displaystyle 08{:}00 {\small}\) ерте келмей, жолға \(\displaystyle 12\) сағаттан аспайтын уақыт жұмсап, билетке \(\displaystyle 1500\) теңгеден артық жұмсамау қажет.

Жауапта сәйкес пойыздың бір нөмірін көрсетіңіз.

Шешім

Қайратқа Оралдан Астанаға пойызбен жету қажет. Бұл жағдайда оған қажет:

  1. Астанаға (08:00) ерте келмеу
  2. жолға (12) сағаттан аспайтын уақыт жұмсау;
  3. билетке (1500) теңгеден артық жұмсамау.

Пойыздарды іріктеуді қарапайым талаптарды тексеруден бастайық.

Кестеден \(\displaystyle 08{:}00 \) бұрын келетін пойыздарды сызып тастайық 

Бұл нөмірі \(\displaystyle 1 {\small,} \, 2\) және \(\displaystyle 3{\small} \)пойыздар.

Билеттердің құны \(\displaystyle 1500\) теңгеден жоғары пойыздарды сызып тастайық.

Бұл билет құны \(\displaystyle 1678>1500{\small} \)болатын нөмірі\(\displaystyle 6\)пойыз.

Кестеде нөмірі\(\displaystyle 4 {\small,} \, 5\)және\(\displaystyle 7{\small}\)пойыздар қалды. 

Олардың ішінен жол жүру уақыты \(\displaystyle 12\) сағаттан аспайтын уақытты таңдайық.

\(\displaystyle 4\)пойыз жолда\(\displaystyle 12\)сағаттан астам уақыт өткізеді. Сәйкес келмейді.

Нөмірі\(\displaystyle 4\)пойыз

  • \(\displaystyle 19{\small:}20\)жөнелтіледі
  • \(\displaystyle 08{\small:}08\)келеді

Бұл ретте жол жүру уақыты \(\displaystyle 12\) сағаттан аспауы тиіс.

1. \(\displaystyle 19{\small:}20{\small}\)кейін\(\displaystyle 12\)сағат өткен соң қандай уақыт болатынын анықтайық.

Бір күн өтті (\(\displaystyle 19{\small:}20\)болды) минус\(\displaystyle 12\)сағат деп санауға болады:

\(\displaystyle 19{\small:}20-12=7{\small:}20{\small.}\)

2. Демек, \(\displaystyle 4\)пойыз вокзалға\(\displaystyle 07{\small:}20{\small}\)кешікпей келуі керек.

\(\displaystyle 07{\small:}20{\small}\) қарағанда\(\displaystyle 08{\small:}08\)кешірек.  Демек, \(\displaystyle 4\)пойызбен жүру уақыты\(\displaystyle 12\)сағаттан асады.

\(\displaystyle 5\)пойыз жолда\(\displaystyle 12\)сағаттан астам уақыт өткізеді. Сәйкес келмейді.

 \(\displaystyle 7\)пойыз жолда\(\displaystyle 12\) сағаттан аз уақыт өткізеді. Сәйкес келеді.

Осылайша, Қайратқа тек нөмірі \(\displaystyle 7{\small}\) пойыз сәйкес келеді.

Жауабы: \(\displaystyle 7\)