Skip to main content

Теориясы: Кері Виет теоремасы және квадрат теңдеуді шешу (бүтін сандармен) -2

Тапсырма

Кері Виет теоремасын қолдана отырып, квадрат теңдеудің түбірлерін табыңыз:

\(\displaystyle 3x^2-26x+35=0{\small .}\)

\(\displaystyle x_1=\)
\frac{5}{3}
\(\displaystyle x_2=\)
7
Шешім

Кері Виет теоремасын қолданайық.

Правило

Кері Виет теоремасы

Егер \(\displaystyle \color{red}{ x_1}\) және \(\displaystyle \color{red}{ x_2}\) сандары келесідей болса 

\(\displaystyle \left\{\begin{aligned} \color{red}{ x_1}+\color{red}{ x_2}&=-b{ \small ,}\\[5px]\color{red}{ x_1}\cdot \color{red}{ x_2}&=c {\small ;}\end{aligned}\right. \)

онда   \(\displaystyle \color{red}{ x_1}\) және \(\displaystyle \color{red}{ x_2}\)  \(\displaystyle x^2+bx+c=0{\small }\) квадрат теңдеуінің түбірлері.

Осы теңдеудегі коэффициенттерді бөліп көрсетейік:

\(\displaystyle 3x^2-26x+35= \color{magenta}{ 3}x^2 \color{green}{ -26}x+\color{blue}{ 35} {\small .}\)

Сонда  \(\displaystyle a=\color{magenta}{ 3},\, \color{green}{ b}= \color{green}{ -26}\) және \(\displaystyle \color{blue}{ c}=\color{blue}{ 35}{\small .}\)

Кері Виет теоремасын қолдану үшін ең жоғары коэффициент бірге тең болуы керек.

Сондықтан теңдеудің екі бөлігін де \(\displaystyle 3{\small } \) бөлеміз

\(\displaystyle 3x^2-26x+35=0 \,\,| :3{\small , } \)

\(\displaystyle \frac{3}{3}x^2- \frac{26}{3}x+ \frac{26}{3}= \frac{0}{3}{\small , } \)

\(\displaystyle x^2-\frac{26}{3}x+ \frac{35}{3}=0{\small .} \)

Коэффициенттерді қайтадан бөліп көрсетейік:

\(\displaystyle x^2-\frac{26}{3}x+ \frac{35}{3}=x^2\color{green}{ -\frac{26}{3}}x+ \color{blue}{ \frac{35}{3}}{\small .} \)

Сонда  \(\displaystyle \color{green}{ b}= \color{green}{ -\frac{26}{3}}{ \small ,}\) ал \(\displaystyle \color{blue}{ c}=\color{blue}{ \frac{35}{3}}{\small .}\)

 \(\displaystyle \color{blue}{ \frac{35}{3}} \)  бөлшегін бүтін сан мен бөлшектің немесе екі қысқартылмайтын бөлшектің көбейтіндісі түрінде көрсетейік:

\(\displaystyle \frac{35}{3}=\color{red}{1} \cdot \color{orange}{\frac{35}{3}}=\color{red}{(-1)} \cdot \color{orange}{\left(-\frac{35}{3}\right)}{ \small ,} \)

\(\displaystyle \frac{35}{3}=\color{red}{5} \cdot \color{orange}{\frac{7}{3}}=\color{red}{(-5)} \cdot \color{orange}{\left(-\frac{7}{3}\right)}{ \small ,} \)

\(\displaystyle \frac{35}{3}=\color{red}{7} \cdot \color{orange}{\frac{5}{3}}=\color{red}{(-7)} \cdot \color{orange}{\left(-\frac{5}{3}\right)}{ \small ,} \)

\(\displaystyle \frac{35}{3}=\color{red}{35} \cdot \color{orange}{\frac{1}{3}}=\color{red}{(-35)} \cdot \color{orange}{\left(-\frac{1}{3}\right)}{\small .} \)

\(\displaystyle \frac{35}{3}=\color{red}{1} \cdot \color{orange}{\frac{35}{3}} \) жіктеуден \(\displaystyle x_1=\color{red}{1}\) және  \(\displaystyle x_2=\color{orange}{\frac{35}{3}} \) екенін болжайық

Егер  \(\displaystyle x_1=\color{red}{1}\) және  \(\displaystyle x_2=\color{orange}{\frac{35}{3}}, \) болса, онда

\(\displaystyle x_1+x_2=1+\frac{35}{3}=\frac{38}{3}\, \cancel{=}\, \frac{26}{3}= \color{green}{ -b}{ \small ,}\)

бұл теңдеудің түбірлері үшін бұрыс. Демек, біздің болжамымыз дұрыс емес.

\(\displaystyle \frac{35}{3}=\color{red}{(-1)} \cdot \color{orange}{\left(-\frac{35}{3}\right)} \) жіктеуден \(\displaystyle x_1=\color{red}{-1}\) және  \(\displaystyle x_2=\color{orange}{-\frac{35}{3}} \) екенін болжайық

Егер  \(\displaystyle x_1=\color{red}{-1}\) және  \(\displaystyle x_2=\color{orange}{-\frac{35}{3}}, \) болса, онда

\(\displaystyle x_1+x_2=-1-\frac{35}{3}=-\frac{38}{3}\, \cancel{=}\, \frac{26}{3}= \color{green}{ -b}{ \small ,}\)

бұл теңдеудің түбірлері үшін бұрыс. Демек, біздің болжамымыз дұрыс емес.

\(\displaystyle \frac{35}{3}=\color{red}{2} \cdot \color{orange}{\frac{7}{3}} \) жіктеуден \(\displaystyle x_1=\color{red}{5}\) және  \(\displaystyle x_2=\color{orange}{\frac{7}{3}} \) екенін болжайық

Егер  \(\displaystyle x_1=\color{red}{2}\) және  \(\displaystyle x_2=\color{orange}{\frac{7}{3}}, \) болса, онда

\(\displaystyle x_1+x_2=2+\frac{7}{3}=\frac{17}{3}\, \cancel{=}\, \frac{26}{3}= \color{green}{ -b}{ \small ,}\)

бұл теңдеудің түбірлері үшін бұрыс. Демек, біздің болжамымыз дұрыс емес.

\(\displaystyle \frac{35}{3}=\color{red}{(-5)} \cdot \color{orange}{\left(-\frac{7}{3}\right)}\) жіктеуден \(\displaystyle x_1=\color{red}{-5}\) және  \(\displaystyle x_2=\color{orange}{-\frac{7}{3}} \) екенін болжайық

Егер  \(\displaystyle x_1=\color{red}{-5}\) және  \(\displaystyle x_2=\color{orange}{-\frac{7}{3}}, \) болса, онда

\(\displaystyle x_1+x_2=-5-\frac{7}{3}=-\frac{22}{3}\, \cancel{=}\, \frac{26}{3}= \color{green}{ -b}{ \small ,}\)

бұл теңдеудің түбірлері үшін бұрыс. Демек, біздің болжамымыз дұрыс емес.

\(\displaystyle \frac{35}{3}=\color{red}{7} \cdot \color{orange}{\frac{5}{3}} \) жіктеуден \(\displaystyle x_1=\color{red}{7}\) және  \(\displaystyle x_2=\color{orange}{\frac{5}{3}} \) екенін болжайық

Егер  \(\displaystyle x_1=\color{red}{7}\) және  \(\displaystyle x_2=\color{orange}{\frac{5}{3}}, \) болса, онда

\(\displaystyle x_1+x_2=7+\frac{5}{3}=\frac{26}{3}=\color{green}{ -b}{ \small .}\)

Демек, біздің болжамымыз дұрыс, және кері Виет теоремасы бойынша   \(\displaystyle x_1=\color{red}{7}\) және  \(\displaystyle x_2=\color{orange}{\frac{5}{3}} \) – \(\displaystyle 3x^2-26x+35=0{\small } \) квадрат теңдеуінің түбірлері.

Жауабы: \(\displaystyle 7 \) және \(\displaystyle \frac{ 5}{ 3 }{\small .} \)