Есепті шешіңіз:
Егер Марал күніне \(\displaystyle 20\) бет оқыса, онда ол кітапты \(\displaystyle 28\) күнде оқып шығады.
Егер Марал күніне \(\displaystyle 40\) бетті оқыса, онда ол кітапты \(\displaystyle x\) күнде оқып шығады.
\(\displaystyle x\)= күн
Біздің жағдайда келесі қатынас бар:
| күніне \(\displaystyle 20\) бет | \(\displaystyle 28\) күн, | |
| күніне \(\displaystyle 40\) бет | \(\displaystyle x\) күн. |
Бұл қатынаста келесі шамалар қолданылады: күніне беттер саны және күндер саны.
Кері пропорционалды шамалар
\(\displaystyle A\) және \(\displaystyle B\) шамалары кері пропорционалды, Егер \(\displaystyle A\) шамасының абсолютті мәні бірнеше есе артса, \(\displaystyle B\) шамасының абсолютті мәні сонша есе азаяды.
Басқаша айтқанда,
\(\displaystyle B=\)(сан)\(\displaystyle \cdot \frac{1}{A}\).
Кітаптағы беттер саны өзгермейтіндіктен, онда оқу жылдамдығы бірнеше есе артқан жағдайда, кітапты оқуға қажет күндер саны сонша есе азаяды. Демек, бұл есеп кері пропорционалдылыққа арналған есеп болып табылады.
Кері пропорционалдылық
Келесі кері пропорционалдылық берілсін:
\(\displaystyle a\) \(\displaystyle b\),
\(\displaystyle c\) \(\displaystyle d\).
Сонда
\(\displaystyle a \cdot b=c \cdot d\).
Келесі теңдеу бар:
\(\displaystyle 20\cdot 28=40\cdot x\).
Сонда
\(\displaystyle x=\frac{20\cdot 28}{40}=14\).
Жауабы: \(\displaystyle 14\) күн.