Skip to main content

Теориясы: Oy осі бойымен қысу немесе созу және график \(\displaystyle \small y= - k\cdot x^2 \)

Тапсырма

\(\displaystyle \rm OY\) осі бойымен \(\displaystyle \frac{5}{4}\) есе қысылғаннан кейін \(\displaystyle (4;\, -3)\) нүктесінің координаттарын табыңыз.

\(\displaystyle (4;\,- 3) \rightarrow (\)
4
\(\displaystyle ;\,\)
-\frac{12}{5}
\(\displaystyle )\)
Шешім

Определение

\(\displaystyle (x_0;\, \frac{y_0}{\color{red}{ k}})\) нүктесі егер \(\displaystyle \color{red}{ k}>1{\small }\) болса, \(\displaystyle (x_0;\,y_0){ \small }\) нүктесін \(\displaystyle \rm OY\) осі бойымен \(\displaystyle \color{red}{ k}\) есе қысу арқылы алынған деп айтуға болады.              

Замечание / комментарий

\(\displaystyle (x_0;\, k \cdot y_0)\) нүктесі егер \(\displaystyle 0<k<1{ \small }\) болса, \(\displaystyle (x_0;\,y_0){ \small }\) нүктесін \(\displaystyle \rm OY\) осі бойымен \(\displaystyle \frac{1}{k}\) есе қысу арқылы алынған, 

\(\displaystyle (x_0;\, k \cdot y_0)=(x_0;\,y_0: \frac{1}{k})\) және \(\displaystyle \frac{1}{k}>1{\small }\) болғандықтан.

\(\displaystyle \rm OY\) осі бойымен \(\displaystyle \frac{5}{4}\) есе қысылғаннан кейін \(\displaystyle y\) координатасының (нүкте ординатасының) \(\displaystyle \frac{5}{4}\) есе кішіреюін білдіреді.  

Сондықтан

\(\displaystyle (4;\,- 3) \rightarrow (4;\, (-3):\color{blue}{\frac{5}{4}})=(4;\, -\frac{12}{5}){\small.}\)