Skip to main content

Теориясы: Рационал сандар қосындысының мәнін есептеу

Тапсырма

Оң және теріс сандардың қосындысын табыңыз:

\(\displaystyle 0,3+\left(-\frac{3}{5}\right)=\)
 

 

Шешім

Правило

\(\displaystyle a\) оң санына \(\displaystyle (-b)\) теріс санды қосу үшін \(\displaystyle a\) оң санынан \(\displaystyle b\) оң санын азайту керек:

\(\displaystyle a+(-b)=a-b\).

\(\displaystyle 0,3+\left(-\frac{3}{5}\right)=\,?\)

 

Жоғарыда сипатталған ережеге сәйкес,

\(\displaystyle 0,3+\left(-\frac{3}{5}\right)=0,3-\frac{3}{5}\).

 

Ондық бөлшекті жай бөлшек түрінде ұсынайық:

\(\displaystyle 0,3=\frac{3}{10}\).

Осылайша,

\(\displaystyle 0,3-\frac{3}{5}=\frac{3}{10}-\frac{3}{5}\).

 

\(\displaystyle \frac{3}{10}\) және \(\displaystyle \frac{3}{5}\) бөлшектерін ортақ бөлгішке келтірейік.

\(\displaystyle 5 \cdot 2=10\)ортақ бөлгішін таңдайық.

Сонда:

\(\displaystyle \frac{3}{5}=\frac{3\cdot 2}{5 \cdot 2}=\frac{6}{10}\).

Төмендегіні аламыз:

\(\displaystyle \frac{3}{10}-\frac{3}{5}=\frac{3}{10}-\frac{6}{10}\).

 

\(\displaystyle \frac{3}{10} < \frac{6}{10}\)болғандықтан,

 

онда, кіші саннан үлкен санды алу ережесі бойынша, келесіні аламыз:

 

\(\displaystyle \frac{3}{10}-\frac{6}{10}=-\left(\frac{6}{10}-\frac{3}{10}\right)\).

 

Айырмасын табайық:

\(\displaystyle \frac{6}{10}-\frac{3}{10}=\frac{6-3}{10}=\frac{3}{10}\).

 

Жоғарыда жазылғанның барлығын ескере отырып, келесіні аламыз:

\(\displaystyle 0,3+\left(-\frac{3}{5}\right)=0,3-\frac{3}{5}=\frac{3}{10}-\frac{3}{5}=\frac{3}{10}-\frac{6}{10}=-\left(\frac{6}{10}-\frac{3}{10}\right)=-\frac{3}{10}\).

Жауабы: \(\displaystyle -\frac{3}{10}\).