Үй компьютерінің қатқыл дискісіне жаңа файлдар жазылды, нәтижесінде ондағы қалған бос орын көлемі \(\displaystyle 30\%\) - ға азайып, \(\displaystyle 28\) гигабайтты құрады. Файлдарды жазбас бұрын қатқыл дискідегі бос орын көлемі қандай болды?
гигабайт
Файлдарды компьютердің қатқыл дискісіне көшірмес бұрын, бос орын көлемі \(\displaystyle x\) гигабайт болсын. Бұл шаманы \(\displaystyle 100\%\) деп алайық. Шарт бойынша бос дискілік орын көлемі \(\displaystyle 30\%\)-ға азайды, яғни бастапқыдан \(\displaystyle 100\%-30\%=70\%\) құрады. Келесі қатынасты жазайық:
| \(\displaystyle x\) гигабайт | \(\displaystyle 100\%\), | |
| \(\displaystyle 28\) гигабайт | \(\displaystyle 70\%\). |
Мұнда келесі шамалар қолданылады: қатқыл дискідегі бос орын көлемі және бұл көлем қатқыл дискідегі бос орын көлемінің бастапқы көлемінен қанша пайызды құрайтыны.
Бұл қатынас тура пропорционалдылықты білдіреді, қатқыл дискідегі бос орын көлемін бірнеше есе азайтқанда, тиісті пайыздар да сонша есе азаяды.
Келесі тура пропорционалдылық берілсін:
\(\displaystyle c\) шамасы \(\displaystyle d\) жататындықтан ,
\(\displaystyle a\) шамасы \(\displaystyle b\) жатады.
Сонда
\(\displaystyle a\cdot d=b\cdot c\).
Сонда бізде:
\(\displaystyle x\cdot 70=28\cdot 100\).
Демек,
\(\displaystyle x=\frac{28\cdot 100}{70}=40\).
Жауабы: \(\displaystyle 40\) гигабайт.