Ондық бөлшектердің айырмасын табыңыз:
| \(\displaystyle 2\) | \(\displaystyle ,\) | \(\displaystyle 5\) | \(\displaystyle 3\) | |
| \(\displaystyle -\) | ||||
| \(\displaystyle 1\) | \(\displaystyle ,\) | \(\displaystyle 7\) | \(\displaystyle 6\) | |
| \(\displaystyle ,\) | ||||
Бірінші амал
\(\displaystyle 2,53-1,76 \) ондық бөлшектерінің айырмасын табу үшін алдымен бөлшектердің жүздік үлестерін азайтамыз (\(\displaystyle 2,53\) ондық бөлшегі үшін бұл \(\displaystyle 3\) және \(\displaystyle 1,76\) үшін бұл \(\displaystyle 6\)). Төмендегіні аламыз:
\(\displaystyle 3-6\).
Бірақ \(\displaystyle 3\) саны \(\displaystyle 6 \)-дан кем, сондықтан біз бірлікті келесі разрядтан аламыз (ондық үлестен) және азайтамыз:
\(\displaystyle 13-6=7\).
| -1 | ||||
| \(\displaystyle 2\) | \(\displaystyle ,\) | \(\displaystyle 5\) | \(\displaystyle \bf3\) | |
| \(\displaystyle -\) | ||||
| \(\displaystyle 1\) | \(\displaystyle ,\) | \(\displaystyle 7\) | \(\displaystyle \bf6\) | |
| \(\displaystyle ?\) | \(\displaystyle ,\) | \(\displaystyle ?\) | \(\displaystyle \bf7\) | |
Екінші амал
Екінші амалмен ондық бөлшектердің ондық үлестерін азайтамыз (\(\displaystyle 2,53\) ондық бөлшегі үшін бұл \(\displaystyle 5\) және \(\displaystyle 1,76\) үшін бұл \(\displaystyle 7\)). Алдыңғы амалдан \(\displaystyle 1\) қарызға алуды ескере отырып, келесіні аламыз:
\(\displaystyle 5-7-1=5-8\).
Бірақ \(\displaystyle 5 \) саны \(\displaystyle 8 \)-ден кем, сондықтан біз бірлікті келесі разрядтан аламыз (ондық үлестен) және азайтамыз:
\(\displaystyle 15-8=7\).
| -1 | -1 | |||
| \(\displaystyle 2\) | \(\displaystyle ,\) | \(\displaystyle \bf5\) | \(\displaystyle 3\) | |
| \(\displaystyle -\) | ||||
| \(\displaystyle 1\) | \(\displaystyle ,\) | \(\displaystyle \bf7\) | \(\displaystyle 6\) | |
| \(\displaystyle ?\) | \(\displaystyle ,\) | \(\displaystyle \bf7\) | \(\displaystyle 7\) | |
Үшінші амал
Үшінші амалмен бөлшек бірліктерін азайтамыз (\(\displaystyle 2,53\) ондық бөлшегі үшін бұл \(\displaystyle 2\) және \(\displaystyle 1,76\) үшін бұл \(\displaystyle 1\)). Алдыңғы амалдан \(\displaystyle 1\) қарызға алуды ескере отырып, келесіні аламыз:
\(\displaystyle 2-1-1=0 \).
| -1 | ||||
| \(\displaystyle 2\) | \(\displaystyle ,\) | \(\displaystyle 5\) | \(\displaystyle 3\) | |
| \(\displaystyle -\) | ||||
| \(\displaystyle 1\) | \(\displaystyle ,\) | \(\displaystyle 7\) | \(\displaystyle 6\) | |
| \(\displaystyle 0\) | \(\displaystyle ,\) | \(\displaystyle 7\) | \(\displaystyle 7\) | |
Осылайша, \(\displaystyle 2,53-1,76=0,77\).
Жауабы: \(\displaystyle 0,77\).
Ондық бөлшектер анықтамасы бойынша, \(\displaystyle 2,53=\frac{253}{100}\) және \(\displaystyle 1,76=\frac{176}{100}\).
Сондықтан ондық бөлшектерді азайту - бұл \(\displaystyle 253-176\) айырмасын табумен бірдей:
\(\displaystyle 2,53-1,76=\frac{253}{100}-\frac{176}{100}=\frac{253-176}{100}\).
| \(\displaystyle 2\) | \(\displaystyle 5\) | \(\displaystyle 3\) | |
| \(\displaystyle -\) | |||
| \(\displaystyle 1\) | \(\displaystyle 7\) | \(\displaystyle 6\) | |
| \(\displaystyle 7\) | \(\displaystyle 7\) | ||
Яғни \(\displaystyle 2,53-1,76=\frac{253-176}{100}=\frac{77}{100}=0,77\).
Бұл арқылы жоғарыда сипатталған азайту әдісі түсіндіріледі.