Skip to main content

Теориясы: ЕКОЕ және Евклид алгоритмі

Тапсырма

Евклид алгоритмі мен

\(\displaystyle \text{ЕКОЕ}(a,b)= \frac{a\cdot b}{\text{ЕҮОБ}(a, b)}\) формуласын қолдана отырып, \(\displaystyle 35\) және \(\displaystyle 45\) сандарының ең кіші ортақ еселігін табыңыз  

 

\(\displaystyle \text{ЕКОЕ}(35, 45) = \frac{35\cdot 45}{\text{ЕҮОБ}(35, 45)}=\)

Шешім

Алгоритм

ЕҮОБ(a, b) үшін Евклид алгоритмі

1. \(\displaystyle b>a\) болсын. Үлкен \(\displaystyle b\) кіші \(\displaystyle a\)-ға қалдықпен бөлеміз:

\(\displaystyle b=a\cdot n+ {\bf r}\).

2. \(\displaystyle \text{ЕҮОБ}(a,b)=\text{ЕҮОБ}(a,{\bf r})\).

3. Егер \(\displaystyle {\bf r}=0\), онда \(\displaystyle \text{ЕҮОБ}(a,{\bf r})=a\). Егер \(\displaystyle {\bf r}=\not 0\), онда \(\displaystyle \text{ЕҮОБ}(a,{\bf r})\) іздейміз \(\displaystyle a>{\bf r}\) ).

 

Правило

Егер \(\displaystyle \text{ЕҮОБ}(a, b)\) табылса, онда

\(\displaystyle \text{ЕКОЕ}(a, b) = \frac{a\cdot b}{\text{ЕҮОБ}(a, b)}\).

\(\displaystyle \text{ЕҮОБ}(35, 45)\) табайық:

1 қадам. \(\displaystyle \text{ЕҮОБ}(35, 45)\) Евклид алгоритмін қолданайық.

1. \(\displaystyle 45> 35\) болғандықтан, \(\displaystyle 45\)-ті \(\displaystyle 35\)-ке қалдықпен бөлеміз: \(\displaystyle 45=35\cdot 1+{\bf 10}\)

2. \(\displaystyle \text{ЕҮОБ}(35, 45)=\text{ЕҮОБ}(35,{\bf 10})\).

3. \(\displaystyle {\bf 10} =\not 0\) болғандықтан, \(\displaystyle 2\)-қадамға өтеміз .

 

2 қадам. \(\displaystyle \text{ЕҮОБ}(35, 10)=\text{ЕҮОБ}(10, 35)\)  Евклид алгоритмін қолданайық.

1. \(\displaystyle 35> 10\) болғандықтан, \(\displaystyle 35\)-ті \(\displaystyle 10\)-ға қалдықпен бөлеміз: \(\displaystyle 35=10\cdot 3+{\bf 5}\)

2. \(\displaystyle \text{ЕҮОБ}(10, 35)=\text{ЕҮОБ}(10,{\bf 5})\).

3. \(\displaystyle {\bf 5} =\not 0\) болғандықтан, \(\displaystyle 3\)-қадамға өтеміз

 

3 қадам. \(\displaystyle \text{ЕҮОБ}(10, 5)=\text{ЕҮОБ}(5, 10)\) Евклид алгоритмін қолданайық.

1. \(\displaystyle 10> 5\) болғандықтан, \(\displaystyle 10\)-ды \(\displaystyle 5\)-ке қалдықпен бөлеміз: \(\displaystyle 10=5\cdot 2+{\bf 0}\)

2. \(\displaystyle \text{ЕҮОБ}(5, 10)=\text{ЕҮОБ}(5,{\bf 0})\).

3. \(\displaystyle \text{ЕҮОБ}(5,{\bf 0})=5\).

Осылайша, \(\displaystyle \text{ЕҮОБ}(35, 45)=5\).

 

\(\displaystyle \text{ЕКОЕ}(35, 45)\) табайық:

\(\displaystyle \text{ЕКОЕ}(35, 45)= \frac{35\cdot 45}{\text{ЕҮОБ}(35, 45)}=\frac{1575}{5}=315\).

 

Жауабы: \(\displaystyle \text{ЕКОЕ}(35, 45)=315\).