«Кубтардың қосындысы» формуласын пайдаланып, өрнектердің көбейтіндісін табыңыз:
\(\displaystyle (x+6z\,)(x^{\, 2}-6xz+36z^{\,2})=\)\(\displaystyle ^3\)\(\displaystyle ^3\)
Санды дәрежесіз бөлек ұяшыққа жазыңыз.
Кубтардың қосындысы
Кез келген \(\displaystyle a, b\) сандарына төмендегілер тең
\(\displaystyle a^{\,3}+b^{\,3}=(a+b\,)(a^{\,2}-ab+b^{\,2})\)
«Кубтардың қосындысы» формуласын кері тәртіпте қайта жазайық:
\(\displaystyle (a+b\,)(a^{\,2}-ab+b^{\,2})=a^{\,3}+b^{\,3}.\)
Формуланың сол жағын және берілген өрнекті салыстырайық:
\(\displaystyle \begin{aligned}\begin{array}{c}{\color{blue}{(a+b\,)}}\\\color{blue}{(x+6z\,)}\end{array}\kern{-0.3em}\begin{array}{c}\color{green}{(a^{\,2}-ab+b^{\,2})}\\\color{green}{(x^{\, 2}-6xz+36z^{\,2})}\end{array}\begin{array}{l}=a^{\,3}+b^{\,3},\\=\,?\end{array}\end{aligned}\)
\(\displaystyle 36z^{\,2}=6^2z^{\,2}=(6z\,)^2,\) болғандықтан, келесідей жазуға болатындығын ескерейік:
\(\displaystyle \begin{aligned}\begin{array}{c}{\color{blue}{(a+b\,)}}\\\color{blue}{(x+6z\,)}\end{array}\kern{-0.3em}\begin{array}{c}\color{green}{(a^{\,2}-ab+b^{\,2})}\\\color{green}{(x^{\, 2}-6xz+(6z\,)^2)}\end{array}\begin{array}{l}=a^{\,3}+b^{\,3},\\=\,?\end{array}\end{aligned}\)
Енді екі қосылғышы бар жақшалар бір-біріне тең, және үш қосылғышы бар жақшалар да бір-біріне тең деп болжауға болады:
\(\displaystyle \begin{aligned}\color{blue}{(x+6z\,)}&=\color{blue}{(a+b\,)},\\\color{green}{(x^{\, 2}-6xz+(6z\,)^2)}&=\color{green}{(a^{\,2}-ab+b^{\,2})}.\end{aligned}\)
Аталған теңдіктер \(\displaystyle a=x\) және \(\displaystyle b=6z\) кезінде дұрыс. Демек,
\(\displaystyle \begin{aligned}\begin{array}{c}{\color{blue}{(a+b\,)}}\\{\small |\;|}\\\color{blue}{(x+6z\,)}\end{array}\kern{-0.3em}\begin{array}{c}\color{green}{(a^{\,2}-ab+b^{\,2})}\\{\small |\;|}\\\color{green}{(x^{\, 2}-6xz+(6z\,)^2)}\end{array}\begin{array}{c}=\\\phantom{=}\\=\end{array}\begin{array}{c}\color{red}{a^{\,3}+b^{\,3}},\\{\small |\;|}\\\color{red}{x^{\,3}+(6z\,)^3}\end{array}\end{aligned}\)
Және \(\displaystyle (6z\,)^3=6^3z^{\,3}=216z^{\,3}\) болғандықтан, онда
\(\displaystyle x^{\,3}+(6z\,)^3=x^{\,3}+216z^{\,3}.\)
Осылайша,
\(\displaystyle (x+6z\,)(x^{\, 2}-6xz+36z^{\,2})=x^{\,3}+216z^{\,3}.\)
Жауабы: \(\displaystyle {\bf x}^{\,3}+{\bf 216z}^{\,3}.\)
Айырманың толымсыз квадраты
\(\displaystyle a^{\,2}-ab+b^{\,2}\)
өрнегі \(\displaystyle a\) және \(\displaystyle b\) параметрлері айырмасының толымсыз квадраты деп аталады.