Skip to main content

Теориясы:

Тапсырма

Теңсіздікті шешіңіз

\(\displaystyle \dfrac{\log_{2}{(32x)}-1}{\log^2_{2}{x}-\log_{2}{x^5}} \geqslant -1{\small .}\)


\(\displaystyle x \in \) Перетащите сюда правильный ответ

Шешім

\(\displaystyle {\dfrac{\log_{2}{(32x)}-1}{\log^2_{2}{x}-\log_{2}{x^5}} \geqslant -1{\small .}}\)


I. Теңсіздікті сол жақта тек \(\displaystyle \log_{2}{x}{\small }\) және оның квадраты болатындай етіп ықшамдаңыз.

Теңсіздіктің сол жағындағы барлық логарифмдер  \(\displaystyle x>0{\small }\) кезінде анықталады  

Сонда логарифмдер қасиеті бойынша

\(\displaystyle \log_{2}{(32x)}=\log_{2}{32}+\log_{2}{x}{\small ,}\)

\(\displaystyle \log_{2}{x^5}=5\log_{2}{x}{\small .}\)

Түрлендірулер нәтижесінде келесі теңсіздікті аламыз:

\(\displaystyle \dfrac{\log_{2}{x}+4}{\log^2_{2}{x}-5\log_{2}{x}} \geqslant -1{\small .}\)

II. Айнымалыны алмастырып, алынған теңсіздікті шешейік.

\(\displaystyle \log_{2}{x}=t{\small .}\) Сонда \(\displaystyle \log^2_{2}{x}=t^2{\small .}\)

Бөлшек-рационалды теңсіздікті аламыз:

\(\displaystyle \dfrac{t+4}{t^2-5t} \geqslant -1{\small .}\)


Алынған теңсіздікті интервал әдісімен шешейік.

1. Теңсіздіктің оң жағында нөлді аламыз.

\(\displaystyle \dfrac{t+4}{t^2-5t} +1\geqslant 0{\small .}\)


2. Теңсіздіктің сол жағын рационалды бөлшек түрінде көрсетейік.

\(\displaystyle \dfrac{(t-2)^2}{t(t-5)}\geqslant 0{\small .}\) 

3. Алымы \(\displaystyle (t-2)^2\) және бөлімі \(\displaystyle t(t-5){\small }\) нөлдерін тауып, теңсіздіктің анықталу облысына нүктелер қоямыз.

Алымының нөлі: \(\displaystyle t=2{\small .}\)

Бөлімінің нөлдері: \(\displaystyle t=0\) және  \(\displaystyle t=5{\small .}\)

Теңсіздік қатаң емес болғандықтан, онда 

  • бөлімін нөлге айналдырмайтын алымның барлық нөлдері боялған нүктелермен белгіленеді;
  • бөлімнің барлық нөлдері әрқашан бос нүктелермен белгіленеді.

 \(\displaystyle t=2 \) алымын нөлге айналдырып, бөлімін нөлге айналдырмайтындықтан, онда  \(\displaystyle t=2\) боялған нүктемен белгіленеді.

\(\displaystyle t=0\) және \(\displaystyle t=5\) бөлімін нөлге айналдыратындықтан, олар бос нүктелермен белгіленеді:

Төрт интервал алдық:

\(\displaystyle (-\infty;0){ \small ,} \, (0;2){ \small ,} \ (2;5)\)  және \(\displaystyle (5;+\infty){\small .}\)

4. Таңбаларды орналастырайық.


Әр интервалдағы  \(\displaystyle f(x)= \dfrac{(t-2)^2}{t(t-5)}\) функциясының таңбасын анықтайық.\(\displaystyle \\\)


5. Жауабын жазайық.

 \(\displaystyle \dfrac{(t-2)^2}{t(t-5)}\geqslant 0{\small }\) теңсіздігінің шешімдері функция оң мәндерді қабылдайтын және бос шекаралық нүктелерді қосатын аралықтарға сәйкес келеді

Сонда теңсіздік

\(\displaystyle \color{Blue}{t<0}\) немесе \(\displaystyle \color{Blue}{t=2}\) немесе \(\displaystyle \color{Blue}{t>5{\small}}\) кезінде орындалады.


III.  \(\displaystyle x{\small}\) айнымалыға оралайық 

Бізде  \(\displaystyle t=\log_{2}{x}{\small .}\)

Сонда:

\(\displaystyle \color{Blue}{\log_{2}{x}<0}\) немесе  \(\displaystyle \color{Blue}{\log_{2}{x}=2}\) немесе \(\displaystyle \color{Blue}{\log_{2}{x}>5{\small .}}\)

\(\displaystyle \color{Blue}{\log_{2}{x}<0}\) теңсіздігінің шешімі \(\displaystyle \color{Blue}{(0;1){\small }}\) аралық болып табылады

\(\displaystyle \color{Blue}{\log_{2}{x}=2}\) теңдеуінің шешімі \(\displaystyle \color{Blue}4{\small }\) саны болып табылады

\(\displaystyle \color{Blue}{\log_{2}{x}>5}\) теңсіздігінің шешімі \(\displaystyle \color{Blue}{(32;+\infty){\small }}\) аралығы болып табылады

 

\(\displaystyle {\dfrac{\log_{2}{(32x)}-1}{\log^2_{2}{x}-\log_{2}{x^5}} \geqslant -1}\) бастапқы теңсіздігінің шешімі

табылған аралықтардың бірігуі болып табылады:

\(\displaystyle \color{Blue}{(0;1) \cup\{4\} \cup(32;+\infty){\small .}}\)


Жауабы:  \(\displaystyle x \in (0;1) \cup\{4\} \cup(32;+\infty){\small .}\)