Skip to main content

Теориясы: Дәреженің (санның) теріс көрсеткіші ұғымы

Тапсырма

Дәреже көрсеткіштерін табыңыз:

 

\(\displaystyle \frac{\phantom{123}1\phantom{123}}{\frac{\phantom{12}1\phantom{12}}{\frac{1}{6^{\,-3}}}}= 6\)
Шешім

Бұл бөлшекті жай бөлшекке келтіру үшін үш рет теріс дәреже анықтамасын қолданамыз.

Определение

Санның теріс дәрежесі

Кез келген нөлдік емес \(\displaystyle a\) саны және кез келген бүтін \(\displaystyle n\) саны үшін келесілер дұрыс

\(\displaystyle \color{blue}{\frac{1}{a^{\,n}}=a^{\,-n}}.\)

Аталған бөлшекте жақшаларды орналастырайық (олар ыңғайлы болу үшін алынып тасталады):

\(\displaystyle \frac{\phantom{123}1\phantom{123}}{\frac{\phantom{12}1\phantom{12}}{\frac{1}{6^{\,-3}}}}=\frac{\phantom{123}1\phantom{123}}{\Biggl(\frac{\phantom{12}1\phantom{12}}{\left(\frac{1}{\color{blue}{6^{\,-3}}}\right)}\Biggr)}.\)

 

Теріс дәреже анықтамасына сәйкес бірінші жақшаны түрлендіреміз:

\(\displaystyle \frac{1}{\color{blue}{6^{\,-3}}}=6^{\,-(-3)}=\color{green}{6^{\,3}}.\)

Бөлшекке алмастыра отырып, келесіні аламыз:

\(\displaystyle \frac{\phantom{123}1\phantom{123}}{\Biggl(\frac{\phantom{12}1\phantom{12}}{\left(\color{blue}{\frac{1}{6^{\,-3}}}\right)}\Biggr)}=\frac{\phantom{123}1\phantom{123}}{\left(\frac{\phantom{12}1\phantom{12}}{\color{green}{6^{\,3}}}\right)}.\)

 

Теріс дәреже анықтамасына сәйкес екінші жақшаны түрлендіреміз:

\(\displaystyle \frac{1}{\color{green}{6^{\,3}}}=\color{red}{6^{\,-3}}.\)

Қайтадан бөлшекке алмастыра отырып, келесіні аламыз:

\(\displaystyle \frac{\phantom{123}1\phantom{123}}{\left(\frac{\phantom{12}1\phantom{12}}{\color{green}{6^{\,3}}}\right)}=\frac{1}{\color{red}{6^{\,-3}}}.\)

 

Анықтаманы қайтадан қолдана отырып, мынаны аламыз

\(\displaystyle \frac{1}{\color{red}{6^{\,-3}}}=6^{\, -(-3)}=6^{\,3}.\)

 

Осылайша,

\(\displaystyle \frac{\phantom{123}1\phantom{123}}{\frac{\phantom{12}1\phantom{12}}{\color{blue}{\frac{1}{6^{\,-3}}}}}=\frac{\phantom{123}1\phantom{123}}{\frac{\phantom{12}1\phantom{12}}{\color{green}{6^{\,3}}}}=\frac{1}{\color{red}{6^{\,-3}}}=6^{3}.\)

Жауабы:   \(\displaystyle 6^{\,3}.\)