Skip to main content

Теориясы: Квадраттық көпмүшені көбейткіштерге жіктеу

Тапсырма

Квадрат үшмүшені көбейткіштерге жіктеңіз:

\(\displaystyle -3x^2+18x-27=\)\(\displaystyle (\)\(\displaystyle )(\)\(\displaystyle )\)
Шешім

Аталған квадрат үшмүшедегі коэффициенттерді бөліп көрсетейік:

\(\displaystyle -3x^2+18x-27=\color{red}{ -3}x^2+\color{green}{ 18}x\color{blue}{ -27}{\small .}\)

Сонда  \(\displaystyle \color{red}{ a}=\color{red}{ -3}, \color{green}{ b}=\color{green}{ 18}, \color{blue}{ c}=\color{blue}{ -27}{\small .} \)

Аталған үшмүшемен квадрат теңдеу құрайық:

\(\displaystyle -3x^2+18x-27=0{ \small ,} \)

және оның түбірлерін табайық.

Квадрат теңдеудің түбірлері

Дискриминантты есептейікСонда

\(\displaystyle {\rm D}= \color{green}{ 18}^2-4\cdot (\color{red}{ -3})\cdot (\color{blue}{ -27})=324-324=0{\small .} \)

Теңдеудің түбірлерін табайық. Теңдеудің түбірлері тең болғандықтан, бізде бір (екі сәйкес) шешім бар:

\(\displaystyle x= \frac{-18}{-6}=3{\small .}\)

Енді ережені пайдаланып үшмүшені көбейткіштерге жіктейік.

Правило

Көбейткіштерге жіктеу

\(\displaystyle \color{red}{ a}X^2+bX+c=\color{red}{ a}(X-x_1)(X-x_2){ \small ,}\)

мұндағы  \(\displaystyle x_1 \) және \(\displaystyle x_2 \) – \(\displaystyle \color{red}{ a}X^2+bX+c=0{\small }\) квадрат теңдеуінің түбірлері .

Біздің жағдайда жоғары коэффициент   \(\displaystyle \color{red}{ a}=\color{red}{ -3}{ \small ,} \) ал түбірлер сәйкес келеді және \(\displaystyle 3{\small } \) тең.

Демек,

\(\displaystyle -3x^2+18x-27=\color{red}{ -3}\cdot (x-3)(x-3)=-3(x-3)^2 {\small .}\)

Жауабы: \(\displaystyle -3(x-3)^2{\small .} \)