Skip to main content

Теориясы: Санның арифметикалық түбірі ұғымы және оның негізгі қасиеті.

Тапсырма

Түбірдің мәнін есептеңіз:

\(\displaystyle \sqrt{169}=\) және \(\displaystyle -\sqrt{169}=\)

Шешім

Определение

Квадрат түбір

\(\displaystyle a \) санының квадрат түбірі деп \(\displaystyle b^{\,2}=a{\small } \)  болатын \(\displaystyle b{\small } \) саны аталады. 

\(\displaystyle a \) санының теріс емес квадрат түбірі арифметикалық квадрат түбір деп аталады

және \(\displaystyle \sqrt{ a}{\small } \) деп белгіленеді.   

Алдымен \(\displaystyle \sqrt{ 169}{\small } \) арифметикалық квадрат түбірін табамыз.  Бұл квадраты \(\displaystyle 169{\small } \) тең болатын теріс емес сан.          

Информация

\(\displaystyle 11\)- ден \(\displaystyle 20{\small } \)- ға дейінгі сандардың квадраттар кестесі: 

\(\displaystyle \color{blue}{11^2}\)\(\displaystyle \color{blue}{12^2}\)\(\displaystyle \color{blue}{13^2}\)\(\displaystyle \color{blue}{14^2}\)\(\displaystyle \color{blue}{15^2}\)\(\displaystyle \color{blue}{16^2}\)\(\displaystyle \color{blue}{17^2}\)\(\displaystyle \color{blue}{18^2}\)\(\displaystyle \color{blue}{19^2}\)
\(\displaystyle \bf \color{green}{121}\)\(\displaystyle \bf \color{green}{144}\)\(\displaystyle \bf \color{green}{169}\)\(\displaystyle \bf \color{green}{196}\)\(\displaystyle \bf \color{green}{225}\)\(\displaystyle \bf \color{green}{256}\)\(\displaystyle \bf \color{green}{289}\)\(\displaystyle \bf \color{green}{324}\)\(\displaystyle \bf \color{green}{361}\)

Квадраттар кестесінен \(\displaystyle 13^2=169{\small } \) аламыз. Сондықтан  \(\displaystyle \sqrt{ 169}=13{\small . } \) 


Әрі қарай \(\displaystyle -\sqrt{ 169}{\small } \) табамыз.

\(\displaystyle \sqrt{ 169}=13{\small } \) болғандықтан, онда \(\displaystyle -\sqrt{ 169}=-13{\small . } \)


Жауабы: \(\displaystyle \sqrt{ 169}=13\) және \(\displaystyle -\sqrt{ 169}=-13{\small . } \)