\(\displaystyle 450\)-дің \(\displaystyle 12\%\) табыңыз.
I әдіс (тура пропорционалдылық арқылы).
\(\displaystyle x\) – \(\displaystyle 450\)санының \(\displaystyle 12\%\) құрайтын сан болсын.
Демек, \(\displaystyle 450\) саны бұл \(\displaystyle 100\%\). Келесі қатынасты құруға болады:
| \(\displaystyle 450\) | \(\displaystyle 100\%\), | |
| \(\displaystyle x\) | \(\displaystyle 12\%\). |
Бұл сәйкестік тура пропорционалдылық болып табылады, себебі пайыз бірнеше есе өскен кезде, пайыздарға сәйкес келетін сан да сонша есе артады.
Сонда
\(\displaystyle x\cdot 100=450\cdot 12\),
\(\displaystyle x=\frac{450\cdot 12}{100}\),
\(\displaystyle x=\frac{5400}{100}\),
\(\displaystyle x=54\).
Жауабы: \(\displaystyle 54\).
II әдіс (пайызды анықтау бойынша).
\(\displaystyle 450\)-ді \(\displaystyle 100\%\) құрайтындықтан , онда \(\displaystyle \frac{450}{100}\) бөлшегі \(\displaystyle 1\%\) тең.
Демек, \(\displaystyle 12\%\):
\(\displaystyle {\bf 12}\cdot \frac{450}{100}=\frac{12\cdot 450}{100}=\frac{5400}{100}=54\).
Жауабы: \(\displaystyle 54\).