Skip to main content

Теориясы: Бөлшектерге аралас амалдар қолдану

Тапсырма

Өрнектің мәнін табыңыз (жауабын бөлшек түрінде жазыңыз):

 

\(\displaystyle \frac{3}{7}: \left(0,4+2\frac{2}{3}\right)\cdot1,4\,=\)
 

 

Шешім

Өрнектегі амалдар ретін қояйық:

 2 1 3 
\(\displaystyle \frac{3}{7}\)\(\displaystyle :\)\(\displaystyle \big( 0,4\)+\(\displaystyle 2\frac{2}{3}\big)\)\(\displaystyle \cdot\)\(\displaystyle 1,4 \)

 

Бірінші амал: \(\displaystyle 0,4+2\frac{2}{3}\).

Представим десятичную дробь в виде обычной дроби:

 

\(\displaystyle 0,4=\frac{4}{10}=\frac{2}{5}\).

 

Ондық бөлшекті жай бөлшек түрінде ұсынайық:

 

\(\displaystyle 2\frac{2}{3}=2+\frac{2}{3}=\frac{2\cdot 3+2}{3}=\frac{8}{3}\).

 

Бөлшектерді қосайық:

 

\(\displaystyle 0,4+2\frac{2}{3}=\frac{2}{5}+ \frac{8}{3}=\frac{2\cdot {\bf 3}}{5\cdot{\bf 3}}+\frac{8\cdot {\bf 5}}{3\cdot {\bf 5}}=\frac{6}{15}+\frac{40}{15}=\frac{6+40}{15}=\frac{46}{15}\).

 

\(\displaystyle ЕҮОБ(46,15)=1\) демек, алынған бөлшек қысқартылмайды.

 

Екінші амал: \(\displaystyle \frac{3}{7}:\frac{46}{15}\).

Бөлшектерді бөлейік:

 

\(\displaystyle \frac{3}{7}:\frac{46}{15}=\frac{3}{7}\cdot \frac{15}{46}=\frac{3\cdot 15}{7\cdot 46}=\frac{45}{322}.\)

 

\(\displaystyle ЕҮОБ(45,322)=1\) демек, алынған бөлшек қысқартылмайды.

 

Үшінші амал: \(\displaystyle \frac{45}{322}\cdot 1,4\).

Ондық бөлшекті жай бөлшек түрінде ұсынайық:

 

\(\displaystyle 1,4=\frac{14}{10}=\frac{7}{5}\).

Бөлшектерді көбейтейік:

 

\(\displaystyle \frac{45}{322}\cdot 1,4=\frac{45}{322}\cdot \frac{7}{5}=\frac{45\cdot 7}{322\cdot 5}=\frac{315}{1610}\).

 

\(\displaystyle \frac{315}{1610}\) бөлшегін қысқартылмайтын түрінде ұсынайық:

 

\(\displaystyle ЕҮОБ(315,1610)=ЕҮОБ(3^2\cdot 5\cdot 7, 2\cdot 5\cdot 7\cdot 23)=5\cdot 7=35\).

 

Демек, \(\displaystyle \frac{315}{1610}=\frac{315:35}{1610:35}=\frac{9}{46}\).

 

Жауабы: \(\displaystyle \frac{9}{46}\).