Skip to main content

Теориясы: Ең кіші ортақ бөлгішті пайдаланып бөлшектерді азайту (Евклид алгоритмі бойынша ЕКОЕ)

Тапсырма

Бөлшектердің айырмасын табыңыз (жауапта бөлшектің ең кіші ортақ бөлгіші болып табылатын бөлшекті жазыңыз):

 

\(\displaystyle \frac{5}{14}-\frac{8}{35}\,=\)
 

 

Шешім

Определение

Ең кіші ортақ бөлгіш

Ең кіші ортақ бөлгіш -  бұл екі бөлгіштің ең кіші ортақ еселігі.

\(\displaystyle \frac{5}{14}-\frac{8}{35}\) бөлшектерінің айырмасын табу үшін,

 

оларды ең кіші ортақ бөлгішке келтірейік.

Бірінші бөлшек бөлімі \(\displaystyle 14=2\cdot 7\) (жай көбейткіштерге жіктеу).

Екінші бөлшек бөлімі \(\displaystyle 35=5\cdot 7\) (жай көбейткіштерге жіктеу).

\(\displaystyle 14=2\cdot 7\) және \(\displaystyle 35=5\cdot 7\) сандарының ең кіші ортақ еселігі (ЕКОЕ мен жай көбейткіштерге жіктеу тақырыбын қараңыз)

 

\(\displaystyle ЕКОЕ(14, 35)=2\cdot 5\cdot 7 =70\) тең.

 

Демек, \(\displaystyle 2\cdot 5\cdot 7 =70\) -  \(\displaystyle \frac{5}{14}\) және \(\displaystyle \frac{8}{35}\) бөлшектерінің ең кіші ортақ бөлгіші.

Сонда

\(\displaystyle \frac{5}{14}=\frac{5\cdot {\bf 5}}{14\cdot {\bf 5}}=\frac{25}{70}\)

және

\(\displaystyle \frac{8}{35}=\frac{8\cdot {\bf 2}}{35\cdot {\bf 2}}=\frac{16}{70}\).

 

Енді әр бөлшекті ортақ бөлгішпен алмастыру арқылы бөлшектерді азайтуға болады,

 

\(\displaystyle \frac{5}{14}-\frac{8}{35}=\frac{5\cdot 5}{14\cdot 5}-\frac{8 \cdot 2}{35\cdot 2}=\frac{25}{70}-\frac{16}{70}=\frac{25-16}{70}=\frac{9}{70}\).

 

Жауабы: \(\displaystyle \frac{9}{70}\).