Skip to main content

Теориясы: 11-ге бөлінгіштік белгілері

Тапсырма

\(\displaystyle 231\)саны \(\displaystyle 11\)-ге бөліне ме?

Шешім

Правило

11-ге бөлінгіштік белгісі

Санның \(\displaystyle 11\)-ге бөлінетінін анықтау үшін келесі қажет:

            1. Жұп позицияларда тұрған барлық цифрлардың қосындысын есептеу.

            2. Тақ позицияларда тұрған барлық сандардың қосындысын есептеу.

            3. Үлкен қосындыдан кіші қосындыны шегеру.

Сан шыққан айырмашылық \(\displaystyle 11\)-ге бөлінген кезде ғана \(\displaystyle 11\)-ге бөлінеді.

Түсіндірме

Үш таңбалы \(\displaystyle 567\)саны берілген. Оның разрядтарын солдан оңға қарай санау арқылы (\(\displaystyle \rightarrow\)) келесіні аламыз:

 

Сан:\(\displaystyle 5\)\(\displaystyle 6\)\(\displaystyle 7\)
Разряд:1
(Тақ санды)
2
(Жұп санды)
3
(Тақ санды)

\(\displaystyle {\color{red}5}6{\color{red}7}\) санының \(\displaystyle 5\)және \(\displaystyle 7\)цифрлары тақ позицияларда тұр

\(\displaystyle 5{\color{green}6}7\) санының \(\displaystyle 6\)цифры жұп позицияда тұр.

 

\(\displaystyle {\color{red}2}{\color{green}3}{\color{red}1}\) саны берілген.

1. Жұп позицияда тұрған цифр - ол \(\displaystyle {\color{green}3}\).

            2. Тақ позицияларда тұрған цифрлар – ол \(\displaystyle {\color{red}2}\)және \(\displaystyle {\color{red}1}\). Олардың қосындысы \(\displaystyle {\color{red}2}+{\color{red}1}={\color{red}3}\) тең.

            3. Айырмасын табайық:   \(\displaystyle {\color{red}3}-{\color{green}3}={\color{blue}0}\).

            \(\displaystyle {\color{blue}0}\)саны қалдықсыз \(\displaystyle 11\)-ге бөлінеді, яғни \(\displaystyle 231\)саны \(\displaystyle 11\)-ге бөлінеді.

Жауабы: иә, \(\displaystyle 11\)-ге бөлінеді.